مدل سازی چند معیاره مخاطره آتش در پارک ملی گلستان با استفاده از gis

امروزه در خشکی¬ها پس از فعالیت¬های شهری و کشاورزی انسان، آتش¬سوزی فراگیرترین عامل مخرب اکوسیستم¬های طبیعی به شمار می رود. تحقیق حاضر با هدف شناسایی مخاطره آتش در پارک ملی گلستان بر¬مبنای روش ارزیابی چند معیاره، رگرسیون لجستیک و سیستم استنتاج عصبی-فازی تطبیقی (anfis) با استفاده از فاکتورهای مرتبط به عوامل انسانی (فاصله از جاده‏ها و روستاها، حضور گردشگر، شکارچی و دامدار)، عوامل اقلیمی (دما، رطوبت، بارش در فصل رویش، بارش سالیانه، فشار هوا و باد) و عوامل محیطی (شیب، جهت، ارتفاع، کاربری، شاخص پوشش‏گیاهی نرمال شده، فاصله از چشمه‏ها و رودخانه‏ها) انجام شد. نقشه واقعیت آتش نیز از آتش سوزی های اتفاق افتاده در 30 سال اخیر تهیه گردید و ارزیابی صحت با استفاده از آماره roc صورت پذیرفت. ارزیابی چند معیاره نشان داد که فاکتورهای فاصله از جاده اصلی، بارش در فصل رویش و جهت با توجه به وزن فاکتور (به ترتیب 0/2960، 0/286 و 0/245)، مهمترین فاکتورها هستند. سناریوی ریسک پایین و مقدار جبران کم، بیش ترین صحت را نشان داد ( roc=0/819) و همچنین عوامل انسانی در تمام سناریوهای owa و روش ترکیب خطی وزنی بیشترین وزن را به خود اختصاص داده¬اند. فاکتورهای ‏دما، رطوبت، کاربری و فشار هوا مهمترین نقش را در روش رگرسیون لجستیک داشتند. طبق بهترین نتایج حاصل از روش anfis، عوامل انسانی، اقلیمی و محیطی دارای تابع عضویت ذوزنقه¬ای می‏باشند در حالی که در نتایج ترکیب عوامل اشکال توابع عضویت یکسان می-باشند؛ همچنین نقشه حاصل از عوامل انسانی بیشترین صحت (0/926= roc) را نشان داد. در نهایت نتایج، روش رگرسیون لجستیک را به عنوان مناسب¬ترین روش (roc=0/9445) نشان می‏دهد. نتایج حاصل از تحقیق حاضر می‏تواند برای پیشگیری آتش و مدیریت مخاطره آتش در پارک ملی گلستان مورد استفاده قرار گیرد.